BY NGUDU NYUMBANI BLOG
18/06/2016
Katika jitihada za kuona jamii yetu inapiga hatua
moja zaidi mbele, na pengine kutoka hali iliyopo sasa kuna haja ya uwajibikaji
mkubwa kwa viongozi na wananchi kwa ujumla.
Nilikuwa najaribu kupitia ripori ya mkaguzi na
mdhibiti wa hesabu za serikali(CAG) ya mwaka 2015, Kuhusu ukaguzi wa taarifa za
fedha za miradi ya mendeleo kwenye halmashauri zetu.
Hasa nikiangalia kwenye jamii yetu ya Kwimba, ripoti
ni nzuri kidogo tofauti na ya miaka kadhaa iliyopita ambapo wilaya haikuwa na
hati ya kuridhisha kwa maana ya kuwa na kasoro na mapungufu mengi
katika kutekelza miradi ya maendeleo.
Katika miradi mitano ya maendeleo iliyokaguliwa na
kutolewa ripoti, walau miradi minne imefanya vizuri kasoro mmoja ambao
haujafanya vizuri. Programu ya maendeleo ya kilimo(ASDP), mfuko wa afya(HBF),
mfuko wa barabara(RF) na Programu ya maendeleo ya sekta ya maji(WSDP) ndiyo
iliyopata hati inayoridhisha, huku mfuko wa maendeleo ya jamii(TASAF) ukipata
hati isiyoridhisha.
Pamoja na baadhi ya miradi hiyo kufanya vizuri lakini
ripori imetaja changamoto na mapungufu mbalimbali ambayo serikali inapaswa
kutilia mkazo ili kuboresha miradi hiyo na mingine mingi inayofanyika katika
jamii zetu.
Mfano mpango wa maendeleo wa kilimo wa wilaya(DADP),
unashughulikia vipi changamoto anazokumbana nazo mkulima wa pamba, alizeti na
mazao mengine anayolima mkulima wa Kwimba?. Vipi kuhusu kilimo cha umwagiliaji
kwa baadhi ya maeneo kinapewa msisitizo gani katika kumkomboa mwananchi wa
kawaida anayetegemea kilimo kujikimu na hali ya maisha.
Katika taarifa mbalimbali za serikali, Halmashauri
zote nchini zimeshauriwa kutekeleza maazimio 12 yaliyoazimiwa na wakuu wa
mikoa, mkoani Dodoma mwaka 2014 ili kuainisha changamoto za ukosefu wa ajira
kwa vijana na utatuzi wake.
Katika hili
ushirikishwaji wa mwananchi ni muhimu sana ili halmashauri ziweze kubaini
changamoto haswa zinazowakabili vijana wengi kwenye suala la ajira na namna
bora ya kushughulika nazo, ikiwa ni pamoja na Mipango mathubuti ya kuwasaidia. Niliwahi
kuandika huko nyuma nikimshauri diwani wangu kwa niaba ya madiwani wenngine
suala la fursa za ujasiliamali.
Pia katika kusomasoma habari mbalimbali niliona habari
ya halmashauri moja ambapo baraza la madiwani walipitisha mpango wa bima ya
afya ulioboreshwa .unaotolewa na mfuko wa hifadhi za jamii CHF kwa kuwa
umepanua wigo wa matibabu kwa wananchi wengi waishio vijijini na kurekebisha
masharti ya kujiunga.
Sina hakika kama kwetu tumefikia huku, kama na kwetu hali
ipo hivi basi ni vizuri. Ila kama bado kuna haja ya viongozi tuliowachagua
kuangalia uwezekano wa kupendekeza masuala ya muhimu kama haya kama njia mojawapo
ya kuboresha ustawi wa wananchi wao.
Suala la watumishi hewa na mishahara hewa kwenye
taasisi nyingi za serikali mathalan halmashauri kufikia sasa limefanyiwa kazi kwa ustadi mkubwa
kiasi cha kuokoa fedha nyingi zilizokuwa zinatumiwa na watu wachache. Kia halmashauri
ya wilaya ilikwa inawajibika kubaini watumishi hewa kupitia idara zote zilizo
chini ya halmashauri hizo.
Zoezi hili linapaswa kuwa endelevu kwa maana
ya kudhibiti ufujaji wa mali za umma. Na pia wahusika wote walioiingizia
serikali hasara kuwajibishwa kwa mujibu wa sheria.
Kuanzia april na
mwezi may mwaka huu(2016) kuna mradi wa uimarishaji mifuko ya sekta za
umma(PS3) ambapo katika mkoa wa mwanza umeanza na wilaya mbili za KWIMBA na
SENGEREMA ambapo mradi huo utatekelezwa kwa miaka mitano katika awamu ya
kwanza. mradi unafadhiliwa na shirika la maendeleo la kimataifa la
marekani(USAID).
kwa kila mkoa zimetengwa wilaya mbili zenye mahitaji
makubwa ya uboreshaji mifumo yake ya sekta za umma.
Matarajio makubwa ya mradi huu
utaimarishwa katika ngazi ya kitaifa na katika halmashauri, ili kutumia
rasilimali kwa uwazi, kwa kuwezesha ushirikishwaji wa wananchi katika kupanga
na kufuatilia na kutoa matokeo ya ufanisi wa kazi kwa kila sekta.
maeneo ya utekelezaji wa mradi huo
ni Utawala Bora na Ushirikishwaji wa Raia, Rasilimali Watu, Rasilimali Fedha,
Mifumo ya Mawasiliano na Utafiti Tendaji (Operational Research).
Katika hatua nyingine inashauliwa kwamba, kila
hamashauri inapaswa kutenga asilimia 10 ya mapato yake kwa ajiri ya kuviwezesha
vikundi mbalimbali vya ujasiriamali mathalan vinavyowahusu vijana na wanawake.
Hili limekuwa likilalamikiwa kutofanyika kama
inavyopaswa, ama kwa wakurugenzi au watendaji wa halmashauri kadhaa kutotenga
kiwango hicho cha asilimia kwa kuviwezesha vikundi na kuvisimamia viweze kukidhi
matakwa na mahitaji yao na ya jamii nzima kwa ujumla.
Aidha, halmashauri inapaswa kupanga bajeti yake ya
miradi ya maendeleo inayopaswa kutekelezwa kabla ya bajeti ya serikali kupitia
bajeti za wizara hazijapitishwa na bunge. Hilo limekwisha fanyika kwa
halmashauri zote mpaka sasa, na baadhi kuweka wazi Mipango ya mabaraza yao ya
madiwani kuhusu utekelezaji wa miradi yao waliyoiainisha katika bajeti zao.
Sina
hakika kama na kwetu wana utamaduni huo wa kuwafanya wananchi wao kujua nini
kinapaswa kufanywa na kwa muda gani.
Nilijaribu kupitia mifumo ya bajeti za halmashauri
na kuona mpangilio wa vyanzo vya mapato ya upangaji na uendeshaji wa bajeti
hizo ambapo ni pamoja na; Ruzuku
kutoka Serikali Kuu; masharti, jumla & sawia; Mapato ya Ndani ya H/M; Fedha za Wahisani; Mikopo toka taasisi za kifedha, ikiwemo
LGLB, Municipal Bounds; Michango
ya wananchi,taasisi za hiari pamoja na nguvu kazi ya wananchi.
Kufanya kilicho sahihi kunahitaji zaidi muongozo wa
maadili sahihi, ni imani viongozi tuliowachagua wakishirikiana na viongozi
wandamizi wa serikali kufuata utaratibu sahihi wa kufanya kilich sahihi pia.
Katika kufanikisha hilo kuna mambo kadhaa ya
kuzingatia. Moja, kuzingatia taaluma katika kutoa huduma bora na stahiki, pia
kufanya kazi kwa bidii, kutokuwa na upendeleo na kuwa na matumizi sahii ya taarifa za
uendeshaji Mipango.
Pili, ni viongozi kuwa waaminifu kwa maana ya
kufuata maadili ya kazi wanazozifanya. Na mwisho ni kutimiza wajibu wao. Katika
kutimiza wajibu kunahitaji mambo kama utii kwa serikali, Kuwajibika kwa umma,
pamoja na Kuheshimu na kutii sheria.
Bila kuzingatia mambo ya msingi kama hayo, ni
dhahiri mambo yatakuwa sege mnege kwa sababu kila mtu anaweza kufanya awezalo
ilimradi aonekane amefanya jambo. Siku zote
utekelezaji wa Mipango kwa kadri ilivyopaswa ni tiba mujarabu katika kuboresha
maisha ya wananchi. uwajibikaji wa viongozi huchochea ustawi bora wa maendeleo ya mwananchi!
Tafakari!
NGUDU NYUMBANI BLOG
nguduone@gmail.com.
No comments:
Post a Comment